HPV

Human papilloma virüs (HPV) hakkında bilinmesi gerekenler

HPV nedir?

Human papilloma virüs ya da kısa adıyla HPV, zarfsız bir DNA virüsüdür. 200’ün üzerinde tipi tanımlanmıştır ve yaklaşık 40 tanesi anogenital sistemde enfeksiyona yol açar. Bu enfeksiyon sonucu iyi huylu lezyonlar (genital siğiller-kondilomlar), anormal rahim ağzı lezyonları (ASC-US, LSIL, ASC-H, HSIL) veya kötü huylu (rahim ağzı kanseri, anüs kanseri) lezyonlar oluşabilir. Özellikle 16 ve 18 numaralı HPV DNA tipleri serviks kanserlerinin %70’inden sorumludur. 6 ve 11 numaralı tipler ise genital siğillerin %90’ından sorumludur.

HPV nasıl bulaşır ve korunma yöntemleri nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan en sık hastalıktır ve ABD’de yılda yaklaşık 6 milyon kişi HPV ile enfekte olmaktadır. HPV birçok şekilde bulaşabilir. Ciltte gördüğümüz siğillere yol açan tipler kontamine yüzeylerden veya eşyalar aracılığıyla bulaşabilir. Ancak rahim ağzı lezyonlarına veya rahim ağzı kanserine yol açan tiplerin % 99’undan fazlası cinsel yolla bulaşmaktadır. HPV’nin en sık görülme yaşı 20-25 yaş civarıdır. Korunma yöntemleri bu hastalıkta kısıtlıdır. Partner sayısı arttıkça risk artmaktadır. Prezervatif (kondom) gibi barier kontrasepsiyon yöntemleri genital bölgeyi tamamen örtmediği için mutlak koruma sağlamaz ancak enfeksiyon riskini %60 oranında azaltır. Spermisidal jel kullanımı riski azaltabilir. HPV aşıları, virüsün bulaşma riskini %100’e yakın oranında azaltır.

HPV tarama testi kimlere yapılmalıdır?

30 yaş üzerindeki tüm kadınlar veya smear testinde bozukluk olan kadınlara yapılmalıdır. HPV testinin negatif olması durumunda; takip eden beş yıl içerisinde servikal kanser olma ihtimali çok düşüktür.

HPV enfeksiyonu tedavi edilebilir mi?

HPV virüsünü tedavi edici bir ilaç şuan yok. Önemli olan HPV’nin oluşturduğu hastalıkları tedavi etmektir. İmmün sistemimizin güçlü olması bu virüsü yok etmede önemlidir. Sigara içmek, virüsün vücuttaki kalıcılığını arttıran olumsuz bir risk faktörüdür. Bundan dolayı sigara içmeyi bırakmak HPV’nin gerileme sürecini hızlandırır. HPV enfeksiyonlarının %70’i ilk 1 yıl içerisinde, %90’ı ise 2 yıl içerisinde kendiliğinden tamamen temizlenir. Geriye kalan %10’luk bölümde ise hastalık devam eder. Bu gruptaki hastalar kanser gelişimi açısından riskli gruptur. HPV’nin kansere yol açma riski %1 civarındadır. HPV virüsünün kanser oluşturma süreci ise yaklaşık 10-15 yıldır.

HPV tespit edilen hastalar ne yapmalıdır?

Hastalar öncelikle sakin olmalıdır ve bunun kesinlikle kanser anlamına gelmediğini bilmelidir. Eğer tespit edilen HPV tipi yüksek riskli ise kolposkopi dediğimiz kamera sistemi olan bir mikroskopla rahim ağzını incelemek gereklidir. Rahim ağzında gördüğümüz lezyon yüksek dereceli ise biyopsi alınır ve patolojik incelemesi yapılır.

Rahim ağzında veya dış genital organdaki lezyonlar nasıl tedavi edilir?

Rahim ağzında oluşan lezyonlar eğer düşük dereceli ise (CIN 1) tedavi gerektirmez ve hasta takibe alınır. Ancak yüksek dereceli (CIN 2-3) ise LEEP, konizasyon (rahim ağzını kısmi çıkarma), kriyoterapi (dondurularak) veya lazer ile tedavi edilebilir. Yüksek dereceli lezyonların ileride tekrarlama riski olduğu için sıkı takip gereklidir. Vulvada (dış kadın genital organı) oluşan kondilomlar (siğiller) koterize edilerek veya bazı kremlerle tedavi edilebilirler.

HPV aşısının etkinliği nedir ve kimlere önerilir?

HPV DNA aşıları Quadrivalan (dörtlü aşı:6,11,16 ve 18 tipler) ve bivalan (ikili aşı:16 ve 18) olmak üzere 2 çeşit olarak bulunmaktadır. Aşı üç doz(0,1veya2,6. ay) olarak kas içerisine yapılır. Aşı erkek ve kız çocukları başta olmak üzere herkese önerilir. İdeal aşılama yaşı kız ve erkek çocukları için ilk seksüel ilişkiden önce yani 11-12 yaştır. 11-12 yaşında aşılanmamış kişiler için 26 yaşına kadar “catch-up” aşılama yapılabilir. Ayrıca 45 yaşa kadar kadınlarda yapıldığında aynı etkinin var olduğu gösterilmiştir. Bu aşıların HPV 16 ve 18’e bağlı prekanseröz lezyonlara karşı koruyuculuğu %97-100, siğillere karşı etkinliği ise %99 olarak saptanmıştır.