Doğum belki de yaşam boyu görülebilecek en ağrılı durumlardan birisidir.
Doğum sancısı annenin gereksiz yere acı çekmesine ve fizyolojik stres oluşturmasının yanında annenin yorgun düşmesine de neden olur.
O yüzden son yıllarda doğum ve çıkım için belden uyuşturmalı ağrı kesici tekniklerinin kullanımı çok yaygınlaşmıştır.
AĞRISIZ DOĞUM NE ZAMAN UYGULANIR ?
Rahim kasılmaları düzenli hale geldikten (Doğum ağrıları oturduktan) sonra rahim ağzı yaklaşık % 60-70 incelip, açıklığı 4cm’e ulaşınca yani sancılar anneyi ciddi olarak rahatsız etmeğe başlayınca uygulanır. Daha önce uygulanması, kasılmaları etkileyip doğumu geciktirir. Geç kalındığında ise hem anne gereksiz ağrı çekmiş olur hem de ağrılar daha sık geleceğinden anne adayı işlem süresince hareketsiz kalamaz ve epidural uygulanması zorlaşabilir.
AĞRISIZ DOĞUM NASIL YAPILIR?
Bel bölgesindeki duramater zarı etrafına (Epidural alana) ağrı kesici ilaçların enjeksiyonu ile gerçekleştirilir.
Anne adayı baskıyı, dokunmayı hisseder, hatta kalkıp yürüyebilir ama ağrıyı hissetmez.
Normal doğum için gerekli olan doğum sancısı, kasılmalar vardır ama rahatsız etmez.
İşlem 3 aşamada gerçekleşir:
1. aşamada annenin sırtında uygulama yapılacak bölge, antiseptik bir sıvı(Baticon) ile silinir ve steril örtüyle örtülür. Bu enfeksiyonu önlemek içindir.
2.aşamada cilt ve cilt altı çok ince bir iğne ile uyuşturulur.
3.aşamada ise epidural sahaya ucu künt bir iğne (tohy iğnesi) yardımıyla kateter yerleştirilir ve ilaç verilir.
Özellikle bu aşamada annenin birkaç dakika kıpırdamadan durması çok önemlidir.
Kateter yumuşak bir maddeden yapılmış, incecik bir sondacıktır.
İlk yapılan ilacın etkisi geçince ilave ilaç yapılabilmesi için yerleştirilir.
Kateterin dışarıda kalan kısmı alerji yapmayan özel flasterle omuza kadar yapıştırılır.
Buradan ihtiyaç duyuldukça ara ara ilaç verilebildiği gibi önceden programlanmış otomatik pompalarla sürekli belirli doz ilaç ta verilebilir.
Anne adayı ihtiyaç hissettiğinde bu pompaya bağlı bir düğmeye basarak kendiye ek doz yapabilir. Buna Hasta Kontrollü Analjezi (PCA) denir.
Bu kateter, doğumdan sonra annenin ağrısı kalmayınca hiç can yanmadan kolayca çıkarılır.
Epidural anestezinin normal doğumda uygulanmasındaki amaç sadece ağrıyı gidermek olduğundan, epidural aralığa sezaryen ameliyatlarına göre daha az dozlarda lokalanestezikile birlikte güçlü ağrı kesiciler de verilir.
Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı ağrı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir.
Lokal anesteziğin miktarı çok düşük tutularak anne adayının normal doğum eylemi sırasında yürüyebilmesi dahi sağlanabilir.