ESANSİYONEL TREMOR (ELLERDE TİTREME)

TREMOR (TİTREME)

Tremor: Türkçe karşılığı titremedir. Kasların kısa süreli kasılması ile ortaya çıkan bir hareket bozukluğudur. Türkiye'de ve tüm dünyada sık olarak görülmektedir. Her tremor (titreme) bir hastalık belirtisi değildir. Fizyolojik tremorlar yani beyinde bir patolojiye bağlı olmayan tremorlar da vardır ve 40 yaş üzerinde oldukça da sık (%4) görülürler. En sık rastlanan hareket bozukluklarından biridir.

Esansiyonel tremor; Benign (iyi huylu), ailevi ya da kalıtsal tremor olarakda bilinir. En sık rastlanan hareket bozuklukları arasındadır. Erişkin yaşlarda başlar yaşlanmayla ilerler. Postural ve kinetik tremor şeklindedir. Yani belli pozisyonda (eller öne uzatıldığında) yada hareket sırasında (bardak, kaşık tutarken ya da yazı yazarken) ortaya çıkarlar.Eller ve kollar tamamen serbest olduğunda örneğin kucakta istirahat halinde durur. En çok ellerde görülür. Sonra baş-boyun,bacaklar, ses (seste titreme -larinx) ve gövdede ortaya çıkar. Geneliikle başlangıçta hastanın günlük işlerini etkilemezler. Ancak ileri dönemlerde daha çok hiper adrenerjik durumlarda (heyecan-stres) hayat kalitesini ciddi şekilde etlileyen bir duruma gelebilir. Tiremesi olan kişilerin stes,uykusuzkuk ve aşırı kafein tüketimi durumlarında titremeleri artmaktadır.Hastada başka nörolojik bir belirti yoktur. Görüntüleme yöntemleri ve kan tahlilerinde herhangibir patoloji yoktur. Titreme bazen tiroid fonksiyon bozukluklarında ortaya çıkabilr. Bu tip titremeler genellikle herediter yani genetiktir.

Esansiyonel tremoru parkinson hastalığı tremorundan ayırt etmek gerekir. Esansiyonel tremorun görülme sıklığı parkinson hastalığından 10 kat daha sıktır.Parkinson tremoru statik tremordur.Esansiyonel tremorun tersine istirahat halinde, eller rahat pozisyonda duruken ortaya çıkar, hareketle azalır. Parkinson hastalığında esansiyonel tremoru olan hastalarda görülmeyen diğer nörolojik bulgular vardır. Bunlar hareketlerde yavaşlama, küçük adımlarla yürüme, baş ve gövde öne eğik vaziyette yürüme, yüzde mimiklerde azalma, rijidite dediğimiz kaslarda sertlik gibi bulgulardır.

Esansiyonel tremor kadar sık olmasada karıştırılmaması gereken tremorlardan biri de serebellar (beyincik lezyonlarında) tremordur.esansiyonel tremor gibi kinetik(hareketle ortaya çıkan)bir tremordur. Esansiynel treora göre daha şiddetlidir.Eller hedefe yaklaştıkça tremor artar. Bardak ağıza yaklaştıkça artar tam suyu içecek iken dökülmeye başlar. Ayrca cerebellar patolojisi olan hastalarda esansiyonel tremorda görülmeyen yürürken ve otururken dengesizlik gibi başka muayene bulgularda bulunabilir.

ET yaşam sürenizi kısaltmaz. Titreme zamanla artabilir ancak değişim genellikle yavaş ve yıllar içinde meydana gelir. Sonuç olarak bazı hastalarda yazı yazma, yemek yeme ve içme aktivitesi sırasında güçlük, hatta sosyal açıdan utanma gibi durumlar bir miktar yeti yitimine neden olabilir. Hafif düzeyde titremeyi tedavi etmeye gerek yoktur ve erken tedavi hastalığın doğal seyrini durdurmaz ya da yavaşlatmaz.

Esansiyonel tremorun tedavisi; titremeler hastanın yaşam kalitesini düşürüyorsa, günlük aktiviteleri yerine getirmekte güçlük çekmeye başlandığında ilaç tedavisine başlanır. Propranolol en çok kullanılan ilaçlardan biridir. Ancak hastanın tansiyon ve nabzının düşük olmamasına dikkat edilmelidir. Diğer bir ilaç primidon; anti epileptik bir ilaçtır. Çok düşük dozlarla başlayıp artırmak gerekir. Benzodiazepin, gabapetin, topiramat gibi iaçlar da kullanılmaktadır. Ayrıca etkilenen kas gruplarına botilinum toksini enjeksiyonu uygulanabilmektedir. Özellikle baş-boyun titremelerinde daha etkili olduğu gözlemlenmiştir. İlaç tedavisi ile sonuç alınamayn ve şiddetli tremoru olan hastalarda cerrahi tedavi yöntemleri vardır.Bunlar:

• Talamatomi; beyinin talamus bölgesinde hasar oluşturularak yapılan bir beyin ameliyatıdır.

• Derin beyin stimülasyonu (DBS); bir diğer talamus cerrahisi olup elektrod olarak adlandırılan bir tel talamus bölgesine yerleştirilir ve göğüs üzerinde cilt altına yerleştirilen pil benzeri bir cihaza bağlanır.