Çocuklarda inmemiş testis Testisler, gebeliğin sekizinci haftasında, çocuğun karnının içinde, henüz gelişmekte olan böbreklerin hemen altında oluşurlar. Gelişim sırasında böbrekler yukarı doğru (olmaları gereken yer) çıkarken testisler de aşağı doğru kasık kanalının girişine dek göç ederler
Testisler, gebeliğin sekizinci haftasında, çocuğun karnının içinde, henüz gelişmekte olan böbreklerin hemen altında oluşurlar. Gelişim sırasında böbrekler yukarı doğru (olmaları gereken yer) çıkarken testisler de aşağı doğru kasık kanalının girişine dek göç ederler. Gebeliğin yedinci ayına dek burada kalan testisler salgılanan hormon ve bazı faktörlerin etkisiyle yeniden harekete geçerek kasık kanalından içeri doğru girer ve doğumdan hemen önce skrotum içine yerleşmiş olur.
Testislerin bu göç yolu üzerinde herhangi bir yerde duraklaması “inmemiş testis” olarak tanımlanır. Bu inişin gerçekleşmesi için anneden ve çocuktan salgılanan bazı hormon ve faktörlerin yetersiz düzeyde salgılanması testislerin inişlerini tamamlayamamasında en önemli etkenlerden biridir.
Zamanında doğmuş erkek bebeklerin %3-5 inde inmemiş testise rastlanmaktadır. Bu oran, erken doğum nedeniyle testislerin inişi tamamlanmadığından, prematüre bebeklerde %30 civarındadır. Testislerin inişi bebek doğduktan sonra kısa bir süre daha devam eder ve inmemiş testis görülme sıklığı 1 yaşında % 1 ’e kadar düşer. İnmemiş testis 2/3 oranında tek taraflı, 1/3 oranında ise iki taraflı görülmektedir. Tek taraflı inmemiş testislere daha çok sağda rastlanmaktadır. Testis genellikle normal iniş yolu yani kasık kanalı içinde bazen de kanalın dışında bir yerde veya karnın içerisinde kalabilir.
Testislerin görevlerini normal bir şekilde yapabilmeleri için, vücut ısısından 3-4 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbalar (skrotum) testis için gereken bu koşulları sağlar. Çünkü bu bölgede ısı 33 dereceyken; kasık kanalında 35, karın içinde 37 derece civarındadır. Testisin torba dışında daha sıcak bir ortamda kalması sperm yapısında bozulmaya ve ileride kısırlık sorunlarına neden olabilir. İnmemiş testis, kolay yaralanma ve kanlanma bozuklukları nedeniyle ciddi hasara uğrayabilir.
İnmemiş testis, kısırlık, psikolojik ve kozmetik gibi sorunların yanı sıra hayatı tehdit edici sorunlara da zemin hazırlar. Torbada bulunmayan bir yumurtadan ileri yaşlarda kanser gelişme riski fazladır. İndirilmeyen testislerde de kanserin teşhis ve tedavisi zorlaşmaktadır. Tüm bu nedenlerden ötürü çocuklarda inmemiş testis mutlaka tedavi edilmesi gereken cerrahi bir sorundur.
İnmemiş testis tanısı, çocuk cerrahisi ve çocuk ürolojisi uzmanının elle yapacağı fizik muayene ile konulur.
Utangaç (retraktil) testis nedir?
Utangaç ya da “retraktil testis” zaman zaman skrotumda görülen ancak muayeneler sırasında yukarıya kaçabilen testis demektir. İnmemiş testisten farklıdır ve çok büyük olasılıkla tedaviye gerek yoktur. Bu testisler kendiliklerinden skrotuma inmişlerdir ancak testisi yukarıya çeken kasların muayene sırasında uyarılmaları nedeniyle geriye doğru kaçabilirler. Soğuk ortamda, çocuk ağlarken veya testisler ellenirken refleks ortaya çıkıp testislerin yukarıya kasık kanalına doğru çıkmasına neden olabilir. Çocuk uyurken, ateşli iken, banyoda iken veya uygun teknikle yapılan muayenede testislerin torbada oldukları kolayca gözlemlenebilir. Bu çocukların doğumda zaten testislerinin yerinde olduğu saptanmıştır. Retraktil testis bir hastalık sayılmaz. Bu nedenle tedavi de gerektirmez. Sorun inmemiş testis ile karıştırılması ve yanlış tanı almasıdır. Şüpheli durumlarda, bu konuda eğitimli cerrahlar tarafından muayenesi ve belli aralıklarla kontrolü gerekir.
İnmemiş testis tedavisi
İnmemiş testis sorununun düzeltilmesinde bazı istisnalar dışında hormon tedavisi önerilmemektedir. Testislerin ilk 6 ayda kendiliğinden inme şansı bulunduğu için bu süre içinde genellikle beklenilir. Ancak 1 yaşına kadar inmeyen testisler cerrahi girişim ile torbada olması gereken yere indirilir.
Cerrahi işlemde; kasıktan iki santimetrelik kesi ile girilerek, testisin inmediği taraftaki yumurta bulunur ve torba içine, yani olması gereken yere indirilir. Testisin karın içerisinde olduğu durumlarda ise laparoskopik yani kapalı yöntemle karın içerisine bakılır ve testis torbaya indirilir. Testisin hiç olmadığı vakalarda veya alınmak zorunda kalındığı durumlarda ise; hastalarda psikolojik travmayı azaltmak ve kozmetik görünümü normalleştirmek için testis benzeri silikon protezler torbaya yerleştirilir. İnmemiş testis ameliyatı sırasındaki ağrı tedavisi, çocuğun ameliyat sonrası dönemi rahat geçirmesine yardımı olur. Hasta ameliyat sonrası aynı gün taburcu olabilir.
Taburculuk sonrası hastanın evinde birkaç gün dinlenmesi önerilir. Ev içinde hareket etmesinde ve yürümesinde hiçbir sakınca yoktur. Torbada ve kasıkta hafif bir şişlik ve ağrı olması doğaldır. Torbada şişlik ve sertlik birkaç hafta, hatta bazen daha uzun süre devam edebilir. Sonra kendiliğinden geçer. Ameliyattan 3-4 gün sonra ilk kontrolüne gelen hastanın pansumanı çıkarılır. İçeriden atılan dikiş emilebilir ve estetik olduğu için ameliyattan sonra ayrıca dikiş almaya gerek yoktur. Hasta, pansumanı açıldığı gün banyo yapabilir. Yarada kızarıklık ve şişlik fazlaysa, yaradan kan geliyorsa, hastada ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı varsa mutlaka doktora başvurmalıdır.
Comments