Sistometri - Ürodinami
Sistometri veya diğer adıyla ürodinamik çalışma; özellikle ileri düzey idrar kaçırma, idrar yapma zorlukları olan hastalarda kullanılan kapsamlı bir testtir.
Şüphesiz; mesane kontrolü, günlük hayatın sosyal yaşamın sürdürülmesinde vazgeçilmezdir. Burada yaşanan sorunların tedavisi, insanların sosyalleşmesi, depresyondan uzak kalması ve buna bağlı yan etkilerden korunması için önemlidir. Hayal edin, saat başı tuvalete gidiyorsunuz. Gün yapmaya, arkadaşınızla bebek görmeye gitmek, yada günübirlik kamp yapmaya, piknik yapmaya gitmek. Dahası il dışına otobüs ile gitmek?. Saat başı tuvalete giderken veya sıkışma hissi geldiğinde pantolonun veya eteğin ıslanması, kenardan akan idrarın çoraba kadar gelmesi ve bunun cadde ortasında olması?
Peki bu test nasıl yapılmaktadır? Mesane çalışmasını ölçmek aslında kısmen girişimsel bir işlemdir. Yerleştririlen son derece ince kateterler ve EMG probları ile mesane durumu basınç ölçümleri yapılırıken pelvik tabanda ki kasların kasılma ve gevşeme durumları ölçülür.
Sistometri; siz herhangi bir tedavi aldığınızda eğer cevabınız yok ise, yetersizse ve veya tedavi bittiği zaman şikayetleriniz başlıyorsa bize yol göstersin diye yapılan bir testtir. Yani tedavi değil, tedavinin yol haritasıdır. İlk olarak her idrar kaçıran hastaya hemen yapılması gereken bir test değildir. Doktorunuz eğer gerek gördüyse yapılmasını talep edebilir. Sonuçta bu test bize, mesane hangi aralıklarla kasılıyor, kasılma şiddeti, mesane hacminiz ve işeme şekliniz hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Buna göre size aslında hangi tip tedavinin yapılması gerektiğini bize işaret eder. Burada önemli olan testin değerlendirmesi çıkan sonuca göre karar verebilme yetisi deneyimidir.
Ürodinami her yaşta görülebilen idrar tutma ve idrar yapma ile ilgili sorunlarında ayrıntılı tanısal incelenme olanağı sağlar. Çocuk hastalarda, kadınlarda idrar kaçırma rahatsızlıklarının tanı ve takibinde ürodinamik incelemeler kullanılır.
Ürodinami testi, mesane (idrar torbası) doldurulurken, mesane ve karın içi basınçlarını ölçer, mesane kasılmalarını sağlayan sinirlere yönelik EMG (elektormiyografik inceleme) ile işeme sırasında mesane kasılma basınçlarını inceler. Elektriksel aktiviteyi inceleyerek kaçırma veya idrar yapamama durumlarını açıklar.
İdrar yapmanın mekanizması
Mesane genişleyebilen bir balona benzer. Böbrekler idrarı idrar boruları ile mesane içine gönderir ve burada biriktirir. Mesane belirli doluluğa ulaştığında mesaneden beyine elektriksel sinyal gönderilerek idrarın yapılması hissi uyandırılır.
Eğer işeme hissi geldiğinde sosyal olarak ortamda idrar yapacak uygun yer yoksa, beyin mesanenin kasılmaması yönünde emir verir, idrar tutulur. Ortamda idrar yapmak için uygun ortam varsa o zaman beyin mesane kaslarının kasılmasını sağlayacak elektrik sinyalini yollar ve mesane kasları kasılmaya başlar. Mesanenin çıkışında idrar kaçırmamamızı sağlayan sfinkter (sibop) mekanizması açılarak idrar akımı gerçekleşir.
İşeme Bozuklukları hangi durumlarda ortaya çıkar?
Mesanenin içerisine olması gerekenden az idrar depolaması
Mesane ve beyin arasında sorunlar (beyin-omurilik hastalıkları)
Mesanenin yeterince boşalamaması sonucunda idrar kalması
Mesanenin ve rahim organlarının sarkması
Mesane kaslarının normalden fazla veya az kasılması
Prostat veya idrar borusunun darlıkları gibi durumlarda ortaya çıkarabilir.
Ürodinami nasıl bir işlemdir?
Ürodinami işeme bozukluklarının anlık bilgisayar ölçümleri ile testpit edildiği testtir. Ürodinami testi için hastanın mesanesinin tamamen boşaltılması sağlanır. Mesane içine bir adet ince, yumuşak, can yakmayan basınç kateteri yerleştirilir. Benzer bir basınç ölçüm kateteri de makattan yerleştirilir. Bu iki kateter, mesane içindeki basınçların hesaplanmasını sağlar.
Mesane içerisine yerleştirilen kateterle bir özelliği de bir ucunun bilgisayarın belirlediği hızla su pompalar. Bu şekilde böbreklerin idrar yapması beklenmeden mesanenin dolumu sağlanır ve mesane kaslarının, sfinkterin elektriksel aktiviteleri ölçülür. Dolum aşaması bittiğinde hastanın idrar yapması istenir. İşeme sırasında idrar akım hızı ölçülür. Tüm bu verilerle mesanenin çalışması ve işeme sorunu hakkında bilgiler elde edilir.
Comments