Üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen hastalıklarda birisidir.Kadınlarda adet düzensizliği,tüylenme,kilo alma ve gebe kalamama ile kendini gösterir.Tüp Bebek Merkezlerine başvurulardan kadın infertil faktorlerinin en sık sebebidir.İnsülin direncide pco sendromuna eşlik eder.
Beyinde hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonlarının anormal şekilde üretilmesinden kaynaklanan Polikistik Over Sendromu (PKOS) sonucunda yumurtalalıklarda her ay düzenli olarak yumurtlama (ovülasyon) olmaz.Aynı zamanda yumurtalıklardan erkeklik hormonunun salgılanmasına da sebeb olur ve sonuçta ortamda hormon dengesizliği olur .PKOS nedeni tam olarak bilinmiyor.Ama genetik olabileceği konusunda bulgular var.Aynı ailede (anne ,kız kardeş v.s ) daha fazla görülüyor.Yumurtalıklardan fazla miktarda salgılanan androjenler (erkeklik hormonu) sağlıklı yumurta gelişimini ve ovülasyonu bozuyor.PCO hastaları kanında normalden fazla insülin bulunuyor. Ve vücut fazla olan bu insüline yanıt vermiyor.Artmış insülin düzeyleri sex hormonu bağlayan globulini (SHBG) düşürüyor.Buda SHBG düzeylerine en hassas hormon olan testesteronu serbestleştirir.verdiğimiz anti androjen hapla reseptör bloke edilir ama genelde fazla kilolu olan bu kadınların vücudundaki bu testeron aramotize oluyor.Bu da bu hastalarda anovülasyon ortamında estrojen baskınlığını arttırıyor.Fazla androjen akne,tüylenme,kilo artışı ve yumurtlama problemlerine yol açıyor.
Bu hastalığın başlangıcı genelde ergenlik çağında oluyor.Çünkü hormonal aktivite bu çağda başlıyor,hatalı çalışması ile de PCO sendromu ortaya çıkıyor.Giderek artan aşırı kilolu ,hareketsiz ,fast food alışkanlıkları nedeniyle de PCO %10 dan %25'lere çıkıyor.Çünkü kilo hücrelerde insülin direncini başlatıyor.Ergenlik döneminde yeterli fiziksel aktivite spor,beslenme alışkanlıkları düzene sokulması gerekmektedir.Bunlarda düzelme olmazsa oral antidiabetk (metformin) başlanmalıdır.
PCO de usg bulgusu inci kolye gibi dizilmiş içerisinde bir çok gelişmemiş kist bulunan yumurtalık şeklinde görülür.Normalde bir adet döneminde döllenmeye uygun bir olgun yumurta gelişir.Bu yumurta yani folikül olgunlaşır ve zamanı gelince çatlar.Yani yumurtlama (ovülasyon) olur.Fakat PCO de bu ovülasyon gerçekleşmez.Yumurtalıklar normalden iri ,çapı 3-6 mm geçmeyen kistlerler karakterize bir görünüm alır.
PCO Sendromu Belirtileri
1- Anovülasyon (yumurtlamama) ve infertilite
2-Seyrek düzensiz adet kanamaları
3-Hirşutizm ( yüz,göğüs,karın,sırtta tüylenme)
4-Yumurtalıkta kist (küçük ve çok sayıda)
5-Akne ,yağlı cilt ,saçta kepeklenme
6-Karın bölgesinde yağlanma,obezite
7-Saçlarda incelme,dökülme
8-Boyun,kol,göğüs bölgesi,uylukta koyu renkli kalınlaşmış deri bölgesi
9-Pelvik ağrı
10-Anksiyete ,depresyon
11-Uyku apnesi
Ayrıca PCO kadınlarda ileri yaşlarda Tip 2 Diabet ,Kalp krizi riski ,hipertansiyon,Yüksek Kolestrol düzeyleri görülüyor.Fazla ve daha sık östrojen ve yeterince progesteronla karşılanmadığında Rahim duvarı kalınlaşması (Endometrial Hiperplazi ) ve memede fibrokistik hastalıklarda daha fazla görülmektedir.
Polikistik Over Sendromu Tedavisi
Tedavinin amacı yaşa,ihtiyaca,gebelik isteğine bağlı değişir.Tedavi ihtiyaca yönelik planlanmalıdır.Tamamen iyileşme zor olsada etkisi azaltılıp korunma gerçekleşebilir.Birden fazla yöntem kullanılarak şeker ve kalp hastalıklarının oluşumunu engellemek mümkün olabilir.
1-Yaşam şeklinin değiştirlip diyet ve egzersiz ile kilo kontrolü
2-Doğum kontrol hapları gebelik istemeyen kadınlarda adet düzenleyici erkeklik hormonunu azaltıcı ,akne giderici etkileri ile faydalı olabilmektedir ve rahim kanseri olasılığını da azaltmaktadır.
3-Diyabet ilaçları kan şekerini düzenleyip erkeklik hormonunu azaltıp tüylenmeyi önlüyor(metformin)
4-Yumurtlamayı arttırıcı ilaçlar gebelik isteyenler için tercih edilir başarılı olunmazsa IVF (tüp bebek) tedavisi denenmektedir.
5-Cerrahi tedavi ovarian drilling laparoskopi ile yumurtalık yüzeylerinde delikler açma işlemi yada obezite cerrahisi
6-Tüylenme tedavisine destek lazer epilasyon
コメント