Rahim (uterus) ile vajina arasında kalan rahimin en alt kısmıdır. Rahim ağzı kanseri Kadın vücudunda tarama yapılabilen, erken aşamada veya oluşmadan tespit edilebilen başlıca kanser serviks kanseridir. Serviks kanseri uzun yıllar dünyada en fazla görülen kadın genital sistemi kanseri olmuştur. Ancak smear testi gibi serviks kanseri tarama yöntemlerinin yaygınlaşması ile serviks kanserinin görülme sıklığı giderek azalmaktadır. Düzenli olarak smear testi yapılması sonucu serviks kanserinden ölüm oranı %90 azalmıştır. Rahim ağzı kanseri Serviks kanserinin ortalama görülme yaşı 52’dir.
Serviks kanserinin en önemli nedenlerinden biri, neredeyse tümünün kaynaklandığı HPV ( Human Papilloma Virus ) enfeksiyonlarıdır. HPV'nin 100'den fazla alt tipi bulunmakta ve bunlardan sadece birkaç tanesi (yüksek riskli olanları) kanser oluşumuna neden olmaktadır.
Rahim ağzı kanseri Serviks kanseri taramasında temel olan; yakınması olsun ya da olmasın her kadının yılda bir smear testi yaptırmasıdır. Smear testi jinekolojik muayene sırasında, çok kısa sürede yapılabilen, ağrısız, kadının hiç fark etmeyeceği bir şekilde yapılır.
Smear testi ile daha ortaya çıkmadan kansere dönüşebilecek hücreler tespit edilip doku örneği alınarak, kanser öncüsü hastalık veya serviks kanseri çok erken aşamada tespit edilebilir. Bu aşamada hastalar basit yöntemlerle ve çok yüksek başarı şansı ile tedavi edilebilirler.
HPV bir kişiye bulaştığında basit bir gribal enfeksiyonda olduğu gibi hasar bırakmadan kendiliğinden iyileşir, hasta HPV ile enfekte olduğunu fark etmez ama HPV çoktan rahim ağzına yerleşip oradaki normal hücreleri kanser hücrelerine dönüştürmek için durmuştur ve kanser oluşması için yıllarca sürecek olan süreç başlamıştır. HPV hücreye bulaştığında ancak yıllar geçtikten sonra özellikler yükserk riskli tiplerin kanser oluşturma potansiyeli vardır.
HPV enfeksiyonu önlenmesinde doğum kontrol yöntemi olarak kondom gibi bariyer yöntemi kullanılması, tek eşliliğin tercih edilmesi yararlı olabilmektedir.
Serviks kanserine yakalanma riski yüksek olan kişiler; erken yaşta cinsel ilişkiye başlayanlar , cinsel partneri birden fazla olanlar veya aktif veya pasif sigara içicisi olanlardır.
Belirtiler: Erken evrelerde hiçbir belirti olmayabilir, düzensiz aralıklı vajinal kanama ( genellikle lekelenme şeklinde), cinsel ilişki sonrası vajinal kanama , ağrılı cinsel ilişki, kötü kokulu, ince, et suyu şeklinde akıntı.
Korunma
Tek eşli yaşam ile birlikte yılda bir smir testi yaptırılması kanser oluşum aşamasında yakalanmak açısındna önemlidir. Ancak son zamanlarda Serviks kanseri aşısı (HPV aşısı) da geliştirilmiştir. Serviks kanseri sorumlusu olduğu düşünülen HPV' e karşı geliştirilmiştir. Özellikle HPV’ nin kanser oluşumunda yüksek riskini oluşturan 16 ve 18 tiplerine karşı yaklaşık %100 koruyuculuk sağlamaktadır. 9-26 yaş arasında ( henüz cinsel ilişki yaşamamışken ) yapılması en idealdir. Ancak cinsel ilişki başladıktan sonra belirli kontrolller yapılarak ta aşının yapılabileceği düşünülmektedir. Aşı yapılsa dahi yıllık smear testi kontrolleri aksatılmamalıdır
Tedavi
Tedavinin başarısı hastalığın teşhis anındaki yayılma oranına ve belirlenen evreye bağlıdır. Rahim ağzında sınırlı kalan erken evre kanserde tedavi başarısı yüksektir. Serviks kanserinin tedavisi belirlenen evreye göre planlanır. Evreye göre tedavide cerrahi, radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi kullanılabilmektedir.
Erken evre serviks kanserlerinde ameliyatlar vajinal yolla da yapılabilmektedir.
Comments