Ses kısıklığı, ses tellerinin (ses kıvrımlarının) hastalıklarında ilk ortaya çıkan şikayettir. Başlıca 3 gurup hastalıkta görülür:
Kitleler: polip, nodül, tümör.
Hareket bozuklukları: ses kıvrımı felçleri, kapanma bozuklukları, psikojenik ses kısıklıkları, mutasyonel falsetto (erkek sesinin çocuk sesinde kalması), ses yorgunluğu.
İltihabi durumlar.
Bunların dışında da pek çok hastalık ses kısıklığına yol açabilirse de daha nadir sebeplerdir.
Öncelikle kısılmaya yol açan hastalığın doğru olarak teşhis edilmesi gerekir. Bunu için hastanın ses kıvrımları özel endoskopla görüntülenir. Bununla hem yapısal hem de fonksiyonlar gözden geçirilmiş olur.
Daha sonraki aşama tedavidir. İltihabi durumlarda antibiyotik tedavisi kullanılırken, kitlelerde kitlenin çıkarılması ve biyopsi işlemi yapılır. Bu işlem genel anestezi altında ve ağız içinden uygulanır. Klasik alet ve bıçaklar kullanılabileceği gibi, uygun hastalarda ve tecrübeli ellerde lazer de kullanılabilir. Hastalara işlem sonrasında birkaç gün ses istirahati tavsiye edilir. Hastadaki kitlenin büyüklüğü ve yerine göre, kötü huylu tümörler bile ağız içinden, lazerle, trakeotomiye (boyunda delik açılmasına) gerek kalmadan çıkarılabilir. Hastanemizde CO2 ve fiber olmak üzere iki değişik lazer bu işlemlerde kullanılmaktadır. Böylece hem maliyet düşmekte, hem hastanın çok daha rahat tolere edeceği bir işlem yapılmakta, hem de hastanede kalış süresi kısalmaktadır.
Ses eğitimi ses kısıklığına yol açan hastalıkların pek çoğunda kullanılabilmektedir. Bazen tek başına, bazen de cerrahi işlemi takiben tamamlayıcı tedavi olarak kullanılır. Bu konuda iki olumsuz faktör mevcuttur. Birincisi, hastaların genellikle seslerindeki küçük bozuklukları önemsememesi, ikincisi de ses eğitiminin KBB doktorları tarafından benimsenmemiş olması ve bilinmemesidir.
Ses hastalıklarının teşhisinde ve ses eğitiminin uygulanmasında hekimin kulağı çok önemlidir. Hekimin müzik eğitimi almış olması ve sesini müzikal olarak kullanabilmesi tedavi başarısını da yükseltir. Burada amaç kişinin gırtlak ve ses kıvrımını kontrol etmesini sağlamaktır. Nefes teknikleri, ses kıvrımı titreşim teknikleri, rezonans ve üfleme teknikleri kullanılabilir. Ortalama 6-10 seans sürer. Hastanın, öğretilenleri günlük hayatında uygulaması istenir.
Ses eğitimi özellikle sesini meslek icabı çok kullananlarda (öğretmen, şarkıcı, doktor, avukat, satıcı, vb) önem kazanır. Ses eğitim ve tedavisinin en sık kullanıldığı hastalıklar ve durumlar ses yorgunluğu, ses teli nodülü, kanser cerrahisi sonrası sesin geri kazanımı, ses kıvrımı felçleri, psikojenik kökenli ses bozukluklarıdır.
Comments