Varikosel testislerden kirli kan taşıyan damarların aşırı derecede genişlemesi sonucu, içindeki kanın geri kaçması demektir. Kirli kanı yeteri kadar boşaltamayan testislerde kan dolaşımının bozulması, ısı artımı ve biriken toksik maddeler nedeniyle sperm yapımı da bozularak kısırlık ortaya çıkabilir.
Varikoselin nedeni, testisi drene eden damarların anormal genişlemesi ve içindeki kanın ters yönde geriye akmasıdır.
Varikosel olan erkekte skrotum üzerinden genişlemiş damarları görmek mümkündür. Skrotumda bu şekilde kıvrıntılı ve geniş damarların görülmesi, varikoselden şüphelendirmelidir.
Normalde tüm erkeklerin %12' sinde de varikosel bulunur. Bu erkeklerin evlendikten sonra %50 sinde hiçbir sıkıntı ve sorun olmadan çocuğu olurken , diğer %50 si kısırlık nedeniyle doktora başvururlar.
Varikoselin büyüklüğü arttıkça tehlikesi de artar. Ayrıca, varikosel ne kadar uzun zamandan beri mevcut olursa, yapacağı hasar da o kadar fazladır. Bu nedenle ergenlik döneminde bile varikosele dikkat edilmesi, gerekiyorsa ameliyatı önerilir. Torbalarında bazen ağrı, şişlik bulunan ya da çocuğu olmadığından yakınan erkeklerde varikosel akla gelmelidir. Varikosel tanısı klinik muayene ile konur. Bazen muayenede tespit edilemeyebilir. Bu durumda ultrason veya Doppler tetkileri gerekir.
Varikoselin tedavisi ameliyattır. Kasık bölgesinden yapılan küçük bir kesi ile girilerek, bozuk olan damar bağlanır. Küçük bir operasyon olup, çoğunlukla hasta aynı gün taburcu edilerek günlük aktivitelerine devam edebilir. Ameliyatta mikroskop kullanılması tercih edilmektedir.
Varikosel ameliyatının önemli bir yan etkisi yoktur. Nadiren torbalarda su toplanmasına bağlı şişme görülürse de, dikkatli yapılan ameliyatlarda buna pek rastlanılmamaktadır. Testislerde bozulmuş olan hormon yapımını uyarmak amacıyla ameliyatı takiben 2-3 ay süreyle hastalara hormon ve/veya kan dolaşımını düzenleyici ilaçların verilmesi faydalı olabilir. En erken 3 ay sonra bir düzelme beklenmelidir. Daha sonra 6 ay aralıklarla kontrol gerekir. Kontrollerde sperm tahlili ve varikoselin nüks edip etmediği araştırılır. Nüks eden olgularda yeniden ameliyat yapılabilir. Sperm tahlilinde düzelme olmaması ameliyatın başarılı olmadığı anlamına gelmez. Yapılan çalışmalar sperm sayısı değişmese de kalitesinin düzeldiğini ortaya koymuştur.
Tüp bebek uygulanacak çiftlerde önce erkeğin varikoselinin kontrol edilmesi ve eğer varikosel varsa ameliyat edildikten sonra tüp bebek uygulanması başarıyı daha da artırır.
Varikosel ameliyatını takiben 1 yıl içerisinde hastaların 1/3ünün sperm değerlerinde önemli ölçüde düzelme görülür ve eşlerini gebe bırakabilirler. Yüzde doksanında ameliyat öncesi spermiyogram değerleri daha düzelirken, yüzde onunda hiç değişiklik olmayabilir. Çocuk olması erkek ve kadına ait çok sayıda faktöre bağlı olduğundan, varikosele eşlik eden diğer bozuklukların da iyice araştırılması ve tedavi edilmesi gerekir.
Comments