Testisler, fetüs anne karnındayken bebeğin karın bölgesinde oluşurlar ve gebeliğin 28. haftasından sonra torbalara (skrotum) iniş başlar. Doğum öncesi torbaya inememiş testis...
Testisler, fetüs anne karnındayken bebeğin karın bölgesinde oluşurlar ve gebeliğin 28. haftasından sonra torbalara (skrotum) iniş başlar. Doğum öncesi torbaya inememiş testis varlığı en sık görülen doğumsal anomalidir. Doğum sonrası 2-4 ay arasında bebekte bir androjen dalgalanması yaşanır (mini ergenlik) ve doğumda torbada hissedilmeyen testislerin 3’te 2’si torbalara iner. Altıncı aya gelindiğinde hala torbada değilse, bu aydan sonra kendiliğinden iniş beklenmez ve ameliyatla indirilmeye çalışılır.
İnmemiş testislerin büyük kısmı, doktorun elleriyle yapacağı muayene ile kasıktaki bu iniş yolu boyunca hissedilecektir. Daha seyrek olarak bu yolda ya da bilinen başka alanlarda testis ele gelmez. Bu durumda çok yüksekte, karın içerisinde olma şansı vardır. Ele gelmeyen testis (non palpabl) denilen bu senaryoda çoğu zaman laparoskopik bir cerrahi girişim planı gerekecektir.
Testisleri indirme ameliyatları klasik olarak biri kasıkta diğeri torbada yapılan iki keşiden gerçekleştirilir. Uygun vakalarda ise sadece torbadaki deri katlantıları arasından yapılan gizli ve tek bir kesiyle de yapılabilir. Kliniğimizde skrotal orşiopeksi (Bianchi yöntemi) ameliyatlarını başarıyla uyguluyoruz. Böylelikle uygun hastanın daha az yarası, dolayısıyla ağrısı oluyor ve kozmetik olarak çok iyi sonuçlar elde ediliyor.
İnmemiş testisler 1 yaşından sonra hala indirilmeden kasıkta ya da karında kalırlarsa, testis dokusunda ve hücre yapısında ciddi bozulmalar başlayacaktır. Bu nedenle ameliyatlarının 6-12 ay arasında yapılması ve 18 aydan önce tedavinin tamamlanması önerilir.
Ameliyat etmekteki amaçlarımız.
Kısırlığı önlemek
Testis kanseri sıklığını azaltmak (500’de 1 şans)
Beraberinde varsa fıtığı tedavi etmek
Çocuğun gelecekteki psikolojisine destek olmaktır.
Bu çocukta sol tarafta torbanın boş izlendiğine dikkat ediniz. Sol taraf torbada yapılan tek bir kesiyle ameliyat edilmiş ve testis torbaya indirilmiştir. Kasık bölgesinde yara izi yoktur. Beraberinde sünnet işlemi de eklenmiştir.
RETRAKTİL (UTANGAÇ) TESTİS
Testisleri torbasına inmiş bebeklerde 6 aydan sonra retraktil (utangaç) testis gelişebilir. Testisin damarlarını çevreleyen kaslar mevcuttur. Bu kaslar 6 aydan sonra kasılarak testisi yukarı ve aşağıya hareket ettirmeye başlarlar. Aslında refleks olarak gelişen bu kasılmaların amacı testisleri ergenliğe kadar tehlikelerden korumaktır. Ergenlikte testislerin bu hareketliliği son bulur.
Testislerin bu normal hareketlilikleri biraz kafa karışıklığına yol açar. Aileler çocuklarının testislerini bazen torbada göremediklerini veya elle hissedemediklerini ifade ederek hekime başvururlar. Testisi oynatan bu refleksin 2 ile 7 yaş arası en kuvvetli olduğunu biliyoruz ve bebeklikte testisleri torbada olduğu kaydedilmiş çocuklardaki sonradan gelişen inmemiş testis şüphesinin temel nedeni budur.
Testisi yukarıya çektiren bu refleks üşüme, ağlama, korku veya uyluk iç yüzüne dokunmakla ortaya çıkar. Dokununca kaçtığı için dilimizde utangaç testis adı verilmiştir. Ne yazık ki bazen deneyimli cerrahlar dahi bu durumu gerçek inmemiş testis olarak kabul ederek, ameliyatla tedavi önerebilirler. Sıklıkla utangaç testislerde sorunun iki taraflı olduğu düşünülür. Oysa gerçek inmemiş testis çoğu zaman tek taraflıdır ve yenidoğan ve sonrasındaki bebeklik dönemlerindeki pediatri muayenelerinde kolaylıkla tanı konabilir. Aileye mutlaka bu muayeneleri sorarım ve mümkünse pediatristiyle de durumu konuşurum. Retraktil testis tanısı kesin olanlarda ise yılda bir defa yapılacak kontrol muayenesinin ergenlik dönemine kadar devam edilmesini öneririm.
ÇIKAN TESTİS ve KAYICI TESTİS
Nadiren daha önce inmemiş testis tanısı olmayan bir çocukta testis sonraki yaşlarda inmemiş hale gelebilir. Deneyimli bir hekimin eliyle yaptığı muayenede, testis torbaya iniyor fakat bırakılınca hızla yeniden kasığa kaçıyorsa buna kayıcı tip testis denir.
Bebeklikte ve erken çocuklukta torbada olup, genellikle 9-10 yaşlarında sonradan kasığa çıkan testise çıkan (asendan) testis denir. Bu tanı kesinleştiğinde cerrahi tedavi gereklidir. Torba derisinden yapılacak ve ileride çok dikkat çekmeyecek tek bir keşiden ameliyat edilmesi çoğu zaman mümkündür.
Testislerin inmemiş, utangaç ya da kayıcı tipte olduğunu ayırdetmede en güvenilir yöntem hekimin muayenesidir. Aileler kafa karışıklığı yaşadıklarında mutlaka ikinci bir fikir almalı ve konunun uzmanı bir çocuk ürolojisi uzmanını ziyaret etmeyi planlamalıdır.
Comments